Айыл чарба азыктарын кайра иштетүүнүн технологиясы кафедрасы

Ирматова Жылдыз Камиловна
т.и.к., доцент

Кафедра башчысы
Email:  julduz75@mail.ru
Дареги:  723503, Кыргызстан, Ош шаары, Исанов көчөсү- 81, корпус 2,  кабинет 2/100

Айыл чарба азыктарын кайра иштетүүнүн технологиясы кафедрасы  боюнча  маалымат

Ош технологиялык университетинин “Айыл чарба азыктарын кайра иштетүүнүн технологиясы” кафедрасы Кыргыз Республикасынын агро өнөр жай комплексинин эң маанилүү багыттарынын бири болгон кайра иштетүү өндүрүшү үчүн жогорку квалификациялуу адистерди даярдоо боюнча алдыңкы мекемелердин бири болуп саналат.

Айыл чарба азыктарын кайра иштетүү өндүрүшү Кыргызстандын экономикалык туруктуулугуна жана калкты сапаттуу азык-түлүк менен камсыздоого түздөн-түз таасирин тийгизет. Бүгүнкү күндө бул тармактын өнүгүүсү заманбап кайра иштетүү технологияларын жайылтуу жана натыйжалуу өндүрүштү камсыз кылуу менен тыгыз байланышта. Ошондуктан, өлкөдөгү өндүрүш ишканаларын заманбап билимге ээ адистер менен камсыз кылуу өзгөчө маанилүү болуп саналат.

2007-жылдан бери “Айыл чарба азыктарын кайра иштетүүнүн технологиясы” кафедрасы күндүзгү жана сырттан окуу формасында, көп баскычтуу системада — бакалавр жана магистратура боюнча адистерди даярдап келет. 2024-2025-окуу жылында кафедранын күндүзгү бөлүмүндө 70 студент, сырттан окуу бөлүмүндө 12 студент жана магистратурада 22 магистрант билим алууда.

Акыркы жылдары кафедра эл аралык уюмдар менен кызматташтыкты өнүктүрүүдө Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)  GmbH «Борбордук Азияда экономикалык өсүү секторлору үчүн кесиптик билим берүү» (PECA),  долбоору менен тыгыз иш алып баруу аркылуу кафедранын базасы заманбап жабдуулар менен толукталып, окутуу сапаты бир топ жакшырды. 2024-жылдын март айында Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги, Агробизнестин атаандаштыкка жөндөмдүүлүк борбору жана Кыргыз Республикасынын коомчулукту өнүктүрүү жана инвестициялоо агентствосу менен биргеликте “Ош облусунда жана Ош шаарында региондук экономикалык өнүгүү” долбоорунун алкагында кафедрага лабораториялык жабдуулар орнотулду. Кафедранын материалдык-техникалык базасы мындан ары да өнүгүп, өндүрүштүк жабдуулар менен толукталат деп күтүлүүдө.

Кафедранын окутуучулук-профессордук курамы өз тармагында алдыңкы илимий изилдөөлөрдү жүргүзүп, студенттерди өндүрүштүк процесстерде зарыл болгон жаңы технологияларга үйрөтүүдө. Кафедранын жетекчилиги илимдин доктору жана илимдин кандидаттары тарабынан башкарылат, жана бул адистер аймактын өнөр жай ишканаларынын эффективдүүлүгүн арттырууга багытталган даярдыктарды жогорку деңгээлде камсыздоодо.

Ош технологиялык университетинин “Айыл чарба азыктарын кайра иштетүүнүн технологиясы” кафедрасы Кыргыз Республикасындагы айыл чарба жана тамак-аш өнөр жай ишканалары менен тыгыз кызматташып келет. Кафедра Кыргызстандын агроөнөржай комплексин өнүктүрүү максатында ар кандай деңгээлдеги ишканалар жана уюмдар менен биргелешкен долбоорлорду ишке ашырууда жана кызматташууну чыңдоодо.

Кафедранын окуу жана изилдөө программалары айыл чарба азыктарын кайра иштетүүчү ишканалардын талаптарына жооп берген адистерди даярдоого багытталган. Бул багытта кафедра ири ишканалар, фермердик кооперативдер жана тамак-аш өндүрүшүнүн өкүлдөрү менен биргеликте окуу процесстерин уюштуруп, студенттер үчүн практикалык көндүмдөрдү үйрөнүү мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүдө. Ага кошумча, кафедранын студенттери өлкө боюнча алдыңкы ишканаларда өндүрүштүк практикадан өтүшөт жана иш берүүчүлөр тарабынан чоң суроо-талапка ээ болушат.

Кафедра Кыргызстандын тамак-аш тармагында өндүрүштүн натыйжалуулугун жана продукциянын сапатын жогорулатуу боюнча эл аралык стандарттарга шайкеш келген окутуу программаларын иштеп чыгууда. Мындан тышкары, кафедра бир катар жергиликтүү жана эл аралык өнөктөштөр менен биргелешкен изилдөө иштерин жүргүзүп, өлкөнүн азык-түлүк коопсуздугун камсыз кылуу жана агроөнөржай тармагын өнүктүрүү боюнча активдүү иш алып барууда. Кафедранын кызматташтык программалары студенттерге практикалык көндүмдөрдү өздөштүрүүгө жана Кыргызстандагы айыл чарба жана тамак-аш өндүрүшүндө тиешелүү тажрыйба топтоого мүмкүнчүлүк берет.

Кафедранын окутуучулук-профессордук  курамы:
ААКИТ кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамынын илимий-изилдөө иштери

Кафедрада  жүргүзүлгөн  илимий  изилдөөлөрдүн  максаты болуп азык заттардын   традициялык технологиясын   жакшыртуу   жана  заманбап  технологияларды  иштеп чыгуу менен  ун, нан, макарон,  кондитердик азыктардын, консерва жана  тамак-аш концентраттарынын  азыктык коопсуздугун жогорулатуу  кафедранын  илимий  иш багыты  болуп саналат.

Бугунку  кундо  илимий   иштер  кафедранын  профессору, а/ч.и.д.   Н.Т.Танаковдун, т.и.к., доцент Ж.К. Ирматованын, б.и.к. Г.С. Исраилованын  жетекчиликтери  менен  томонку  багытта жургузулот:

• Жергиликтүү чийки заттардан функционалдык багыттагы тамак-аш белок концентраттарын жана биологиялык активдүү кошулмаларды өндүрүү  технологиясын иштеп чыгуу – илимий жетекчиси, а/ ч.и.д. Танаков Н.Т.
• Кыргызстандын түштүгүнүн калкы үчүн ун азыктарынын инновациялык технологияларын илимий жактан негиздөө жана өнүктүрүү – илимий жетекчиси  т.и.к., Ж.К.Ирматова.

Жакынкы жана алыскы чет өлкөдөгү окуу жайлары менен эл аралык кызматташтык

Кафедрасынын окутуучулар-профессордук курамы айыл-чарба азыктарын өндүрүүнүн жана кайра иштетуунун технологиялары боюнча билим берүүнү жакшыртуу максатында, жергиликтүү жана чет өлкөлөрдүн окуу жайлары менен Эл аралык кызматташтыктын алкагында ЖОЖдор биргелешкен билим берүү жана илимий ишкерлик келишимдерин түздү:

• Кыргыз мамлекеттик техникалык университети
  К.И. Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агрардык университети;
• Алматы технологиялык университети (Алматы ш.)
• Казак улуттук мамлекеттик агрардык университети (Алматы ш.);
• Кубань мамлекеттик технологиялык университети (Краснодар ш. РФ);
• Ташкент улуттук агрардык университети (Ташкент ш.);
• Таджикистан технологиялык университети (Душанбе ш.)

Студенттердин жана окутуучулардын академиялык мобилдүүлүгүн уюштуруу негизинен Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)  GmbH «Борбордук Азияда экономикалык өсүү секторлору үчүн кесиптик билим берүү» (PECA)долбоорунун алкагында И. Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университети, Алматы технологиялык университети, Таджикистан технологиялык университети, Худжант политехникалык институту менен ишке ашырылууда.

Студенттердин илимий иштери

Кафедранын магистранттары жана студенттери илимий-изилдөө иштерине активдүү катышып, студенттик конференцияларда, семинарларда баяндама жасашат. Студенттер төмөнкүдөй ийгиликтерге жетишти:

1. Абдуманап уулу Сыймык, ТПиСХП-20 тайпасынын студенти, Ош мамлекеттик университетинде өткөн IX регионалдык студенттик конференцияда «Студент жана илимий-техникалык прогресс» темасында «Жаңы нан түрлөрү» боюнча доклад жасап, II даражадагы диплом менен сыйланды (жетекчиси – доцент, техника илимдеринин кандидаты Ирматова Ж.К.).
2. Чынтураева Каныкей, ТПиСХП-20 тайпасынын студенти, «Биотехнологиянын горизонттору» эл аралык илимий-практикалык конференциясынын алкагында өткөрүлгөн илимий-изилдөө иштеринин конкурсуна катышып, 1-орунду ээлеп, диплом менен сыйланган (Орел шаары, И.С. Тургенев атындагы Орел мамлекеттик университети).
3. Шерова Айзат Маратовна, «Биотехнологиянын горизонттору» эл аралык илимий-практикалык конференциясынын алкагында өткөрүлгөн илимий-изилдөө иштеринин конкурсуна катышып, 2-орунду ээлеп, диплом менен сыйланган (Орел шаары, И.С. Тургенев атындагы Орел мамлекеттик университети).

Магистранттар:

1. Келдибай кызы Айназик «Нан жана токоч азыктарынын азыктык баалуулугун жогорулатуу үчүн тамак-аш кошулмаларын колдонуу боюнча илимий негиз» темасында доклад менен Алматы технологиялык университетинде өткөн «Химиялык технологиянын жана инженериянын заманбап өнүгүү тенденциялары» аттуу эл аралык илимий-практикалык конференцияда чыгып сүйлөдү (жетекчиси – доцент, техника илимдеринин кандидаты Ирматова Ж.К.).
2. Адылмырга кызы Аруке, «Биотехнологиядагы генетикалык изилдөөлөрдүн заманбап багыттарын окутуу методологиясы» номинациясында 1-орунду ээлеп, «Биотехнологиянын горизонттору» эл аралык илимий-практикалык конференциясынын алкагында өткөрүлгөн конкурстун жеңүүчүсү деп табылды (Орел шаары, И.С. Тургенев атындагы Орел мамлекеттик университети).
3. Маматиса кызы Гулиза, «Биотехнологиянын горизонттору» эл аралык илимий-практикалык конференциясынын алкагында өткөрүлгөн илимий-изилдөө иштеринин конкурсуна катышып, 1-орунду ээлеп, диплом менен сыйланган (Орел шаары, И.С. Тургенев атындагы Орел мамлекеттик университети).

Нормативдик документтер:

• Негизги билим берүү программасы (НББП) (магистратура)
• Негизги билим берүү программасы (НББП) (бакалавр)
• Окутуунун максаты жана жыйынтыгы (бакалавр)
• Окутуунун максаты жана жыйынтыгы (магистратура)
• Программанын максаты
• Студенттердин өндүрүштүк практикадан өтүүсү боюнча келишим.
• 2022-2023 окуу жылы үчүн иш планы
• Келишимдер
• Адистик боюнча окуу планы
• Ата-энелер боюнча маалымат
• Абитуриенттер боюнча маалымат
• Иш берүүчүлөр
• Материалдык -техникалык база
• Окуу-усулдук колдонмо
• Илимий-изилдөө иштери
• Тарбиялык иштер боюнча  маалымат
• Мобилдүүлүк боюнча маалымат
• Башка ЖОЖдор менен кызматташтык
• Эл аралык жана республикалык долбоорлор